Udara atau atmosfer di Bumi menyediakan salah satu keperluan hidup yang penting, iaitu oksigen. Setiap organisma memerlukan oksigen untuk menjalankan metabolisme dan bertahan. Malangnya, aktiviti manusia sering tidak memikirkan kesan terhadap persekitaran dan menyebabkan pencemaran udara.
Udara terdiri daripada pelbagai gas, seperti nitrogen, oksigen, karbon dioksida dan wap air. Sebahagian besar udara di Bumi terdiri daripada nitrogen, iaitu 78%, sementara oksigen hanya 21%. Peningkatan pencemaran yang terdapat di udara menunjukkan pencemaran udara.
Pencemaran adalah pencemaran berbahaya di persekitaran semula jadi yang menyebabkan ketidakstabilan, gangguan dan bahaya kepada ekosistem. Kita mungkin sering mengaitkan pencemaran udara dengan habuk atau asap, tetapi terdapat beberapa jenis pencemaran. Pencemaran udara dapat disebabkan oleh pelepasan kenderaan, letusan gunung berapi, pelepasan industri, dan kebakaran hutan.
Peningkatan kandungan bahan berbahaya di udara disebut sebagai pencemaran udara. Pencemaran udara dapat diperparah dengan meningkatkan kesesakan lalu lintas, pertumbuhan penduduk, pertumbuhan ekonomi dan perindustrian yang pesat.
Kandungan utama bahan bakar fosil adalah hidrokarbon dan sejumlah kecil nitrogen dan sulfur atau sulfur. Menghirup gas ini dalam kuantiti yang banyak akan sangat berbahaya dan boleh menyebabkan pelbagai masalah pernafasan.
Pencemaran udara yang teruk juga boleh membentuk hujan asid. Hujan asid berlaku apabila nitrogen oksida dan sulfur larut dalam hujan. Akibat hujan asid cukup membimbangkan, yang boleh membunuh hidupan air ketika paras air menjadi berasid.
(Baca juga: Definisi, Sebab, dan Kesan Pencemaran Air)
Di samping itu, asap sering berlaku di kawasan di mana pencemaran udara berlaku. Asap kabut adalah gabungan pelbagai zarah terampai dengan wap air dan habuk. Zarah terampai adalah zarah karbon yang tidak terbakar (hidrokarbon) yang dihasilkan kerana pembakaran bahan bakar fosil. Asap ini tentu merugikan kerana selain merosakkan alam sekitar, ia dapat menghalang penglihatan dan menyebabkan masalah pernafasan.
Asap jerebu adalah masalah serius yang dihadapi oleh banyak negara kerana membahayakan kesihatan manusia. Lapisan ozon, sulfur dioksida, nitrogen dioksida dan karbon monoksida berbahaya bagi penduduk, terutamanya warga tua dan kanak-kanak. Gas ini sangat berbahaya bagi orang yang mempunyai masalah jantung dan paru-paru, seperti emfisema, bronkitis, dan asma.
Seperti yang dijelaskan sebelumnya, kesan pencemaran udara tidak hanya dirasakan oleh alam sekitar, tetapi juga oleh manusia. Pertama, pencemaran udara boleh menyebabkan masalah pernafasan sehingga sukar bernafas. Peningkatan pencemaran di udara boleh menyebabkan alahan dan masalah jantung. Pencemaran udara juga memberi kesan berbahaya kepada ekosistem.
