Rasa masam yang anda rasakan boleh datang dari pelbagai perkara, terdapat asid organik dan anorganik. Asid ini ada di sekitar anda, dari makanan dan minuman, hingga ke kereta anda. 2 jenis asid ini mempunyai fungsi masing-masing yang tentunya berguna untuk pelbagai perkara. Salah satu bentuk asid organik ialah asid karboksilik, yang termasuk dalam kumpulan asid organik alifatik.
Pada kesempatan ini, kita akan membincangkan mengenai asid karboksilik, bermula dari pemahaman mereka, hingga contoh dalam kehidupan seharian.
Apakah Asid Karboksilik?
Asid karboksilik adalah sebatian organik yang berasal dari alkana yang mempunyai kumpulan fungsi berikut:
-COOH dan formula am C n H 2n O 2 .
Kumpulan berfungsi -COOH mempunyai nama lain, iaitu kumpulan karboksil yang merupakan gabungan dari kumpulan karbonil ( -CO- ) dan kumpulan hidroksil ( -OH ).
Terdapat dua kumpulan asid ini, iaitu:
- Kumpulan sebatian alifatik
- Kumpulan aromatik.
Untuk sebatian alifatik, jika ada dikecualikan atom H, kumpulan alkil diperolehi singkatan R . Sementara itu, kumpulan fungsional yang berasal dari cincin sebatian aromatik disebut kumpulan aril, disingkat sebagai Ar . Hasilnya, terdapat dua jenis formula berfungsi, iaitu R-COOH untuk kumpulan alifatik dan Ar-COOH untuk kumpulan aromatik.
Peraturan Penamaan Asid Karboksilik
Sebatian pertama yang dijumpai dari kumpulan asid karboksilik ialah asid asetik. Oleh itu, sistem penamaan asid ini umumnya diambil dari bahasa Latin, yang berasal dari nama sumber semula jadi.
Beberapa contoh penamaan ini adalah:
- Asid formik ( formica , bermaksud tiruen) diperoleh melalui proses penyulingan tiruen.
- Asid asetik ( asetum , bermaksud cuka) dari proses penyulingan cuka.
- Butyrum ( bermaksud kelapa) terdapat dalam santan.
- Asid kaproik ( caper , domba) diperoleh dari lemak domba.
Sementara itu, menurut sistem IUPAC, nama asid karboksilik berasal dari nama alkana, jadi akhiran -a digantikan oleh -oic dan kata asam ditambahkan sehingga asid ini akan diklasifikasikan sebagai alkanoik. Sebilangan nama asid karboksilik mengikut sistem IUPAC adalah seperti berikut.
| Formula | Nama remeh | Nama IUPAC |
| H - COOH | Asid formik | Asid metanoik |
| CH3 - COOH | Asid asetik | Asid etanoik |
| CH3 - CH2 - COOH | Asid propionik | Asid propanoik |
| CH3– (CH2) 2 - COOH | Asid butik | Asid butanoik |
| CH3– (CH2) 3 - COOH | Asid valerik | Asid Pentanoik |
| CH3– (CH2) 4 - COOH | Asid kaproik | Asid heksanoik |
| CH3– (CH2) 5 - COOH | Asid enanthic | Asid Heptanoik |
| CH3– (CH2) 6 - COOH | Asid kaprilik | Asid oktanoik |
| CH3– (CH2) 7 - COOH | Asid pelargonik | Asid bukananoik |
| CH3– (CH2) 8 - COOH | Asid kaprik | Asid decanoic |
Fungsi Asid Karboksilik
Asid karboksilik adalah asid organik yang mempunyai banyak fungsi dan kegunaan, antaranya adalah:
Asid formik
Asid ini mempunyai bentuk cecair yang tidak berwarna, mempunyai bau yang kuat dan mudah larut dalam air, alkohol dan eter. digunakan secara meluas untuk memelihara makanan haiwan pada musim sejuk di negara-negara subtropika. Asid ini juga ditambahkan untuk memberi makan untuk membunuh bakteria E. coli. Penggunaan sebagai pengawet untuk silage dan makanan haiwan merupakan 30% dari penggunaan dunia.
Asid Asetik (Cuka)
Asid ini mempunyai ciri-ciri cecair jernih, tidak berwarna, mempunyai bau yang sangat tajam, membeku pada suhu 16.6 darjah C dan membentuk kristal yang menyerupai ais atau kaca
Asid Karboksilik Tinggi
Asid digunakan dalam pembuatan sabun apabila ditindak balas dengan asas, misalnya stearic, palmitic dan lain-lain.
Anda ada soalan? Sekiranya ada, anda boleh menulisnya di ruangan komen. Dan jangan lupa untuk berkongsi pengetahuan ini dengan orang ramai!
